భాష | నిఘంటువులు | ఆంధ్రనామసంగ్రహము |
స్థావరవర్గు | ||
సీ. |
వలిదిప్ప వడఁకుగు - బ్బలి చలిమిరిమల గట్టులఱేఁడు ముక్కంటిమామ మంచుఁగొండన హిమక్ష్మాధరాఖ్యలు చను వేలుపుఁగొండజే - జేలగట్టు పుత్తడిగుబ్బలి - పునుకకంచమువాని విల్లు నా మేరువు - పేళ్లు వెలయు వెలిదిప్ప ముక్కంటి - మల వెండికొండ నాఁ గైలాసపర్వతా - ఖ్యలు సెలంగు |
|
తే. |
వెలయుఁ దరికొండ కవ్వంపు - మలయనంగ మంథ రాఖ్యలు కడపటి - మల యనంగఁ జుట్టుఁగొండనఁ దనరు నీ - క్షోణియందుఁ జక్రవాళాద్రి వృషవాహా! సైల గేహ! |
1 |
ఆ. |
తూర్పుఁగొండ నాఁగఁ - దొలుగట్టు నాఁగను బొడుపుగుబ్బ లనఁగఁ - బూర్వశిఖరి పరఁగు గ్రుంకుమెట్టు - పడమటికొండ నా వెలయు నస్తశిఖరి - విశ్వనాథ! |
2 |
తే. |
ఒప్పు గిరిపేళ్లు మల గట్టు - తిప్ప మెట్టు కొండ గుబ్బలి నా మేరు - కుధరచాప! ఱాయి నాఁ గల్లనంగను - ఱా యనంగ శిల కభిఖ్యలు దగు నిల - శేషభూష! |
3 |
తే. |
పల్లె కొట్టిక కొటిక కు - ప్పమ్ము నాఁగ నూరనఁగ గ్రామనామంబు - లొప్పుచుండుఁ బట్టణంబున కాఖ్యలు - పరఁగు చుండుఁ బ్రో లనఁగ వీ డనంగను - శూలపాణి! |
4 |
ఆ. |
ఉనికిపట్టు తావు - మనికిప ట్టిర విల్లు తెంకి యిక్క నట్టు - టెంకి యిమ్ము నెలవు గీము నాఁగ - నలరు నివాసదే శంబునకును పేళ్లు - చంద్రమౌళి! |
5 |
సి. |
తెంకాయ చె ట్టనఁ - డెంకాయమ్రానన నారికేళం బొప్పు - నగనివేశ! మావిమ్రా ననఁగను - మామిడిచె ట్టన నామ్రభూజం బొప్పు - నభ్రకేశ! అత్తిమ్రానన మేడి - యనఁగ నౌదుంబర ధారుణీజం బొప్పు - మేరుచాప! యరఁటి యనఁటి నాఁగ - నంశుమత్ఫలధారు ణీరుహం బగు ధర - ణీశతాంగ! |
|
తే. |
యలరుఁ దుంబీశలాటుస - మాఖ్య లాను గంబు సొఱకాయ వదరు నా - గరళకంఠ! తా డనంగను దాడినా - తాళభూరు హంబునకు నాఖ్య లై యొప్పు - నంబికేశ! |
6 |
సీ. |
మొక్క మోక నిసువు - మొలక మోసనఁగ నం కురమునకును బేళ్లు - కుధరచాప! యిగు రనఁ దలిరు నా - జిగురు నాఁ జివురనఁ బల్లవనామముల్ - పరఁగు నీశ! మ్రాననఁ జెట్టన - మ్రాఁకన భూరుహ నామధేయము లగు - వామదేవ! పువు పువ్వు పూ నాఁగఁ - బుప్పము విరి యల రనఁ గుసుమాఖ్య లై - యలరు నీశ! |
|
తే. |
గుబురు దట్టము జొంపంబు - గుంపు తఱచు నాఁగ నిబిడంబు పేళ్లొప్పు - నందివాహ! వల్లరిసమాఖ్య లగుచు వ - ర్తిల్లుఁ దీఁగ తీవ తీవియ తీవె నాఁ - ద్రిపురవైరి! |
7 |
ఆ. |
అగ్రమున కభిఖ్య - లగుచుండుఁ దుద సుద కొన యనంగ వృక్ష - కోటరమున కలరుఁ బేళ్లు తొఱట - తొలి తొఱ్ఱ తొఱ నాఁగ నాగహార! రజత - నగవిహార! |
8 |
ఆ. |
ఇక్షువున కభిఖ్య - లీక్షితిఁ గన్నుల మ్రాను చెఱకు తియ్య - మ్రా ననంగఁ దనరు దవ యనంగఁ - దలవాఁడె నాఁగఁ ద దగ్రమున కభిఖ్య - లగు గిరీశ! |
9 |
క. |
అగుఁ బేళ్లుత్పలమునకుం దొగ తొవ గల్వ గలువనఁగఁ - దోయజ మొప్పుం దగఁ దమ్మి తామ రనఁగా మొగ డన మొగ్గ యనఁ దనరు - ముకుళంబు శివా! |
10 |
తే. |
ఎసఁగుఁ జెందొవ చెందొగ - యెఱ్ఱగలువ యనఁగ రక్తోత్పలంబు ర - క్తాబ్జ మొప్పు నిలను గెందమ్మి కెందామ - రెఱ్ఱదామ రనఁగఁ జెందమ్మి చెందామ - రన మహేశ! |
11 |
క. |
గొడుగు గొడు వెల్లి యనఁ జె న్న డరును ఛత్రంబు కేత - నాహ్వయము లగున్ సిడె మనఁగఁ డెక్కె మనఁగాఁ బడగ యనన్ డా లనంగఁ - బర్వతధన్వీ! |
12 |
క. |
మఱుఁ గనఁగ నోల మనఁగాఁ మఱు వనఁగా జాటనంగ - మాటన వరుసం బరఁగు ని వెల్ల నగోచర ధరణీనామంబు లగుచు - దర్పకదమనా! |
13 |
క. |
పొసఁగుఁ దృణాఖ్యలు పులు నాఁ గస వనఁగాఁ బూరి యనఁగ - గడ్డి యనంగా వసుమతిలో నెన్నంబడు ససి సస్సెము పై రనంగ - సస్యం బభవా! |
14 |
ఆ. |
తెలుపు దెల్ల వెల్ల - తెలి వెలి నాఁగ నా హ్వయము లమరు ధవళ - వర్ణమునకుఁ గప్పు నలుపు నల్ల - కఱ యన నాఖ్యలౌ నీలవర్ణమునకు - నీలకంఠ! |
15 |
ఆ. |
కెంపు దొగరు దొవరు - గెంజాయ యెఱుపెఱ్ఱ యనఁగ నరుణకాంతి - కాఖ్య లయ్యె నళిది పసుపుచాయ - యనఁగ హారిద్రవ ర్ణమున కాఖ్య లగుఁ బి - నాకహస్త! |
16 |
ఆ. |
శ్యామవర్ణమునకు - నామంబు లగుచుండుఁ బసరుచాయ యనఁగ - బచ్చ యనఁగ వన్నె డాలు రంగు - వన్నియ జిగి జోతి చాయ యనఁగఁ బఱఁగుఁ - జగతిఁ గాంతి. |
17 |
తే. |
మానికము లన రతనముల్ - నా నెసంగు నవని మాణిక్యములకు స - మాహ్వయములు మెఱుఁగనంగను నిగ్గు నా - మెఱయుచుండు నాఖ్య లుత్కృష్టకాంతికి - నభ్రకేశ! |
18 |
తే. |
జలధిపేళ్లగు మున్నీరు - కడలి సంద్ర మనఁగ మడుఁగన మడువు నా - హ్రదము దనరుఁ బరఁగు నాఱవసంద్రంబు - పాలవెల్లి జిడ్డుకడలి పాల్కడలి నా - క్షీరజలధి. |
19 |
క. |
నంజె యన మడి యనంగను మంజుల కేదారభూ స - మాఖ్యలు వెలయం బుంజె యనఁ జేను పొల మనఁ గంజన మరుభూమి పేళ్లు - కాయజదమనా! |
20 |
క. |
ధరణిన్ వివరాఖ్య లగున్ బొఱియ కలుగు లాఁగ బొక్క - బొంద యనంగా దరి యొడ్డు గట్టనంగాఁ బరఁగుం దీరంబు పేళ్లు - ప్రమథగణేశా! |
21 |
తే. |
ఆస లనంగను ఱొంపి నా - నడుసనంగ బుఱద నా నొప్పుఁ గర్దమం - బునకుఁ బేళ్లు భూమికి సమాఖ్య లగు బువి - పుడమి నేల మన్ను పంటవలంతి నా - మదనదమన! |
22 |
తే. |
జగిలె యనఁగ నరుఁగు నాఁగ - జగతి నాఁగఁ దిన్నె యన వేదికాఖ్యలై - యెన్నఁ దనరు మిఱ్ఱనంగను మెరక నా - మిట్ట యనఁగ నున్నతక్షితి కాఖ్యలై - యొప్పు నభవ! |
23 |
తే. |
తనరు నిశ్రేణి తాప ని - చ్చెన యనంగఁ దెప్ప తేపను నాఖ్యల - నొప్పుఁ బ్లవము పరఁగు నోడనఁ గలమనఁ - దరణి ధరణిఁ దరణిశీతాంశు శిఖినేత్ర! - ధవళగాత్ర! |
24 |
తే. |
కార్ముకం బొప్పు విల్లు సిం - గాణి యనఁగఁ దూణ మొప్పు బత్తళిక నా - దొన యనంగఁ దరకసంబనఁ బొది యనఁ - దనరు శరము కోల ములి కమ్ము తూఁపు నా - శూలపాణి! |
25 |
తే. |
తనరుఁ బేళ్లు తనుత్రాణ - మునకుఁ గత్త ళంబు జోడు జిరా దుప్ప - టంబు బొంద ళంబనఁగ నాఖ్య లగు శతాం - గంబునకును దేరు నా నరదము నాఁగ - మేరుచాప! |
26 |
క. |
కన్నా కన్నను దలక ట్టన్నను మఱి మేలుబంతి - యన్నను ధరలో నిన్నియు శ్రేష్ఠము పేళ్లై యెన్నంబడు రాజసభల - నిభదైత్యహరా! |
27 |
క. |
సొమ్మనఁ దొడ వనఁగా రవ ణమ్మన నగుఁ బేళ్లు భూష - ణమ్ములకును హా రమ్ములకు నగును నభిధా నమ్ములు పేరులన సరులు - నా శితికంఠా! |
28 |
తే. |
సరము లెత్తులు దండలు - సరులనంగ నామధేయంబు లగుఁ బుష్ప - దామములకు వాసనకు నాఖ్యలై యొప్పు - వలపు కంపు తావి కమ్మన యనఁగఁ గా - త్యాయనీశ! |
29 |
క. |
ఒడమె యన సొమ్మనంగా విడిముడి యన రొక్క మనఁగ - విత్తంబునకుం బుడమిని నామము లగు నివి యుడురాజ కళావతంస! - యురగాభరణా! |
30 |
తే. |
మచ్ఛులన మిద్దె లనఁగను - మాడుగు లన దారునిర్మితగేహముల్ - దనరు చుండుఁ బరఁగు సౌధంబు మేడ యు - ప్పరిగ యనఁగ నాగకేయూర! మౌనిమా - నసవిహార! |
31 |
తే. |
పెట్టి యన మందసంబనఁ - బెట్టె యనఁగఁ బెట్టియ యనంగఁ బేటికా - భిఖ్య లమరు మ్రోడనంగను మోటు నా - మొద్దనంగ వెలయు స్థాణుసమాఖ్యలు - విశ్వనాథ! |
32 |
ఆ. |
విస్తృతాఖ్య లొప్పు - విప్పు తనర్పు నా వెడఁద విరివి పరపు - వెడలు పనఁగ దీర్ఘమునకు నామ - ధేయంబు లై యొప్పు నిడుద చాఁపు నిడివి - నిడుపనంగ. |
33 |
ఆ. |
ఈఁడు దినుసు సాటి - యెన దొర సరి జోడు సవతు మాద్రి యుద్ది - జత తరంబు పురుడు నాఁగ సదృశ - మున కివి యాఖ్య లౌ వివిధగుణసనాథ! - విశ్వనాథ! |
34 |
తే. |
పసిఁడి బంగరు బంగారు - పైఁడి పొన్ను జాళువా పుత్తడి యనంగ - స్వర్ణమమరుఁ దప్తకాంచన మమరుఁ గుం - దన మనం గ డాని యపరంజి నా గజ - దానవారి! |
35 |
ఆ. |
చిదుర తునుక తునియ - చిదురుప వ్రక్క పా లనఁగ ఖండమునకు - నాఖ్య లమరుఁ బ్రోగు గుప్ప వామి - ప్రోవు దిట్ట యనంగ రాశి కాఖ్య లగు ధ - రాశతాంగ! |
36 |
క. |
ఈ స్థావర వర్గుం గడు నాస్థన్ వినఁ జదువ వ్రాయ - నవనీ స్థలిలో నా స్థాణుని కృప నఖిల శు భ స్థితులును జనుల కొదవు - భాసుర లీలన్! |
37 |
![]() |
![]() |